Hoàn toàn có thể dùng động cơ 3 pha không đồng bộ (induction motor) để làm động cơ xe máy điện, nhưng thực tế không phổ biến. Lý do nằm ở ưu – nhược điểm kỹ thuật và yêu cầu điều khiển. Động cơ không đồng bộ 3 pha có thể chạy bằng nguồn AC 3 pha do bộ inverter tạo ra từ pin DC. Nhiều xe điện cỡ lớn (ô tô, xe buýt) từng dùng loại động cơ này. Nhưng với xe máy điện, các hãng gần như không chọn động cơ không đồng bộ mà dùng động cơ BLDC hoặc PMSM.
1. Hiệu suất thấp hơn
• Động cơ không đồng bộ thường có hiệu suất 85–90%.
• BLDC/PMSM đạt 92–96%, tiết kiệm pin hơn – rất quan trọng với xe máy điện.
2. Mật độ công suất thấp
Cùng công suất, động cơ không đồng bộ to và nặng hơn, làm xe cồng kềnh.
3. Điều khiển phức tạp
Cần bộ biến tần mạnh và thuật toán điều khiển vector (FOC).
BLDC/PMSM dễ điều khiển hơn và linh hoạt ở tốc độ thấp.
4. Mô-men xoắn ban đầu không mạnh bằng
Xe máy điện cần mô-men xoắn lớn ngay từ 0 vòng/phút để tăng tốc tốt.
Khi nào nên dùng động cơ không đồng bộ?
• Xe điện công suất lớn (xe tải, ô tô, máy công nghiệp).
• Môi trường cần độ bền cao, chịu nhiệt tốt.
• Chi phí sản xuất thấp.
Kết luận
Dùng được, nhưng không tối ưu cho xe máy điện.
Nếu bạn đang tính tự chế xe điện, động cơ BLDC hoặc PMSM sẽ hợp lý hơn nhiều: nhỏ gọn, mạnh, tiết kiệm pin và dễ điều khiển.
