Lốp xe là một dạng lò xo và nó cũng có spring rate. Bài này sẽ nói về Spring rate của lốp xe
1. Spring rate – Hệ số đàn hồi của lò xo là 1 thông số cho biết độ “cứng/mềm” hay chính xác Spring rate càng cao thì lò xo càng “cứng” và ngược lại. Thông số Spring rate chắc chỉ có mấy ông đua xe và tune hệ treo nghiêm túc như mình quan tâm thôi. Còn 99% người sử dụng xe bth thì cũng chả ai quan tâm để làm gì.
2. Lốp xe cũng là một phần của hệ thống treo, nó chính là cái lò xo thứ 2 của hệ thống treo. Nếu nhìn rộng ra thì xe nào cũng có cái bầu hơi/treo khí nén chứ ko cần phải xe cao cấp. Đó chính là cái lốp xe đó. Bầu hơi có thể thay cho lò xo trên xe xịn vì nó cũng có Spring rate giống lò xo. Và vì thế lốp xe cũng có Spring rate. Chính xác thì Spring rate của lốp sẽ do hông lốp quyết định nhiều nhất.
3. Khi tinh chỉnh xe trước lúc bán ra thị trường thì nhà sản xuất họ đã tính toán kỹ lưỡng trong việc lựa chọn spring rate lò xo và lốp xe để nó “hợp tần số” với nhau. Thành ra nếu ko rành về lốp thì nên thay lốp zin cho xe là hay nhất. Chứ còn tự thay những dòng lốp khác thì sẽ gặp 2 trường hợp:
– Spring rate loại lốp mới nằm trong khoản tương đương với lốp zin thì ngon.
– Spring rate lốp mới quá cứng hay quá mềm so với lốp zin thì cái xe đi cũng dở khóc dở cười luôn. Vì sao thì mời xem phần tiếp theo
4. Mức damper của phuộc xe chỉ “trị”/xử lý được 1 khoản tần số Spring rate nhất định thôi. Nếu spring rate của lốp nằm ngoài khả năng xử lý của damper phuộc thì xe sẽ bị underdamped (bồng bềnh) hoặc overdamped (tưng xóc óc), tuỳ theo spring rate quá thấp hay quá cao. Còn khi dải Spring rate của lốp + lò xo “hợp tần số” với mức damper của phuộc thì nó là cặp đôi hoàn hảo. Thuật ngữ chuyên ngành gọi là Critically Damped.
Hình dung thế này cho dễ hiểu: Damper phuộc giống như cái loa, Spring rate nó là dải tần số âm thanh. Tuỳ vào dải tần mà chọn loa cho phù hợp. Lấy loa Bass đi chơi dải âm cao treble thì nó sẽ rất lạc quẻ. Hay lấy loa Treb mà đánh dải Bass thì nó cũng ko ra gì.
Bí quyết ở đây là tìm được spring rate phù hợp với damper phuộc xe. Cực đoan quá cứng hay quá mềm cũng đều dẫn đến hậu quả dở dở ương ương ở hệ thống treo. Lấy ví dụ con VF5 mình đi:
– Gắn bộ semi slick Yokohama Advan Neova AD09 (tên dài vđ) có hông lốp cứng ngắt, spring rate cao vào cảm giác giống như đi đôi giày Doctor nặng ì vậy đó. Cái chân thì vững. Còn phần thân thì cứ lắc lư qua lại.
– Gắn bộ Mẹ Chị Linh Primacy 5 với hông lốp mềm nhão, spring rate thấp thì xe chạy nhanh cứ bồng bềnh, bay bay.
– Gắn BS Turanza 6, Hankook Prime 4 K135 hay Goodyear ComfortTred zin của VF5 vào thì đi rất dễ chịu. Vì 3 loại này có vẻ “hợp tần số” với dàn treo nguyên bản của xe.
Vậy làm sao để biết lốp nào có spring rate hợp với xe?
Theo kinh nghiệm của mình thì khi mua lốp các bạn có thể dùng tay bóp hông lốp để so sánh. Nếu hông lốp dòng mới nó có độ cứng tựa tựa lốp zin thì khả năng là chơi được.